Нават зараз, узгадваючы падзеі Вялікай Айчыннай вайны, Аляксандр Сяргеевіч Статкевіч не можа стрымаць слёз. Цяжка яму гаварыць пра ваенныя гады. Многае ўжо сцерлася з памяці. Аднак аб тым, што ваяваць давялося ў складзе 2 батальёна 162 стралковага палка 54 гвардзейскай стралковай дывізіі 3 гвардзейскага корпуса 28 арміі II Беларускага фронту, вымаўляе нібы скорагаворку. Увесь свой баявы шлях яму прыйшлося прайсці ў гэтым воінскім фарміраванні. Нават калі Аляксандра Сяргеевіча параніла ў нагу, і санінструктар, якая перавязвала яе, прапанавала адправіцца ў шпіталь, паранены адмовіўся, бо ў такім выпадку давялося б адстаць ад сваіх таварышаў. Прыйшлося паскакаць на адной назе дзён дзесяць, затое застаўся ў страі.
Нарадзіўся Аляксандр Сяргеевіч у вёсцы Дунцы Любанскага раёна. Тут і сустрэў вайну. Мабілізавалі юнака на фронт у 1944 годзе. На станцыі Жабінка салдат памылі, пастрыглі, пераапранулі ў вайсковую форму, абучылі ваеннай справе і адправілі ў горад Сталупенен ва Усходняй Прусіі. Затым перакінулі ў мястэчка Мінен. Гэта была ўжо Чэхаславакія. Гарадоў і мястэчак з небеларускімі назвамі давялося пабачыць шмат.
Неаднаразова Аляксандр Сяргеевіч біў ворага на перадавой.
Нарадзіўся Аляксандр Сяргеевіч у вёсцы Дунцы Любанскага раёна. Тут і сустрэў вайну. Мабілізавалі юнака на фронт у 1944 годзе. На станцыі Жабінка салдат памылі, пастрыглі, пераапранулі ў вайсковую форму, абучылі ваеннай справе і адправілі ў горад Сталупенен ва Усходняй Прусіі. Затым перакінулі ў мястэчка Мінен. Гэта была ўжо Чэхаславакія. Гарадоў і мястэчак з небеларускімі назвамі давялося пабачыць шмат.
Неаднаразова Аляксандр Сяргеевіч біў ворага на перадавой.
Ні голаду, ні холаду не адчувалася. Галоўная цяжкасць на фронце - застацца жыць, - дзеліцца разважаннямі ветэран. - Бо нярэдка здаралася так, што ўвечары ў бой уступала сто чалавек, а раніцай вярталася трыццаць-сорак. Папаўненне прыбывала праз 2-3 дні. Зімой было асабліва цяжка. Даводзілася перапраўляцца праз рэчку, ляжаць на снезе, падасланым хваёвымі лапкамі. Але салдаты не хварэлі. Чалавек прыстасоўваецца да ўсяго. Нават па гуку выпушчанага ворагам снарада навучыліся вызначаць: упадзе далей альбо разарвецца недзе непадалёку. Тады ўжо прыгіналіся, хаваліся ад асколкаў.
Былы начальнік штаба палка Андрэй Пятровіч Ярохін пасля заканчэння вайны неаднаразова наведваўся да Аляксандра Сяргеевіча. Госць любіў паўтараць: "Каб не ты, Саша, мяне б даўно ўжо не было ў жывых...". А здарылася вось што.
...Аднойчы адзін са снарадаў трапіў у зямлянку. Каго адразу забіла, каго параніла. Узняўшы галаву, Аляксандр Сяргеевіч заўважыў, што аднапалчаніна засыпала зямлёй. Юнак, без прамаруджвання, падпоўз да таго месца і пачаў разграбаць зямлю рукамі, каб даць магчымасць чалавеку дыхаць. Хутка з зямлі паказаўся твар афіцэра. Жыццё яго было выратавана.
Ветэран добра памятае той момант, калі пачуў аб Вялікай Перамозе. Дзяжурны, даведаўшыся аб гэтай радаснай навіне, з усёй сілы выкрыкнуў: "Славяне, торжествуй! Война кончилась!". Пасля гэтых слоў, усе, хто засталіся жывыя, пачалі скакаць, абдымацца, віншаваць адзін аднаго. Такое не забываецца.
Аб тым, як салдат праявіў сябе ў барацьбе з непрыяцелем, лепш за ўсё могуць расказаць баявыя ўзнагароды. Яны не маглі абмінуць і Аляксандра Сяргеевіча Статкевіча. За ўдзел у баявых дзеяннях ён атрымаў медалі "За адвагу", "За баявыя заслугі", "За ўзяцце Прагі", "За ўзяцце Берліна", "За ўзяцце Кёнігсберга" і ордэн Айчыннай вайны другой ступені.
Дэмабілізаваўся Аляксандр Сяргеевіч 19 мая 1946 года і вярнуўся ў родную вёску, дзе праз пяць год, скончыўшы Слуцкае педвучылішча, працаваў настаўнікам пачатковай школы.
Былы начальнік штаба палка Андрэй Пятровіч Ярохін пасля заканчэння вайны неаднаразова наведваўся да Аляксандра Сяргеевіча. Госць любіў паўтараць: "Каб не ты, Саша, мяне б даўно ўжо не было ў жывых...". А здарылася вось што.
...Аднойчы адзін са снарадаў трапіў у зямлянку. Каго адразу забіла, каго параніла. Узняўшы галаву, Аляксандр Сяргеевіч заўважыў, што аднапалчаніна засыпала зямлёй. Юнак, без прамаруджвання, падпоўз да таго месца і пачаў разграбаць зямлю рукамі, каб даць магчымасць чалавеку дыхаць. Хутка з зямлі паказаўся твар афіцэра. Жыццё яго было выратавана.
Ветэран добра памятае той момант, калі пачуў аб Вялікай Перамозе. Дзяжурны, даведаўшыся аб гэтай радаснай навіне, з усёй сілы выкрыкнуў: "Славяне, торжествуй! Война кончилась!". Пасля гэтых слоў, усе, хто засталіся жывыя, пачалі скакаць, абдымацца, віншаваць адзін аднаго. Такое не забываецца.
Аб тым, як салдат праявіў сябе ў барацьбе з непрыяцелем, лепш за ўсё могуць расказаць баявыя ўзнагароды. Яны не маглі абмінуць і Аляксандра Сяргеевіча Статкевіча. За ўдзел у баявых дзеяннях ён атрымаў медалі "За адвагу", "За баявыя заслугі", "За ўзяцце Прагі", "За ўзяцце Берліна", "За ўзяцце Кёнігсберга" і ордэн Айчыннай вайны другой ступені.
Дэмабілізаваўся Аляксандр Сяргеевіч 19 мая 1946 года і вярнуўся ў родную вёску, дзе праз пяць год, скончыўшы Слуцкае педвучылішча, працаваў настаўнікам пачатковай школы.
Д. Рабцава.Голас Любаншчыны. - 2009 №33